Górki Czechowskie – raport przyrodników

NAUKOWCY: PLANY ZABUDOWY GÓREK DO KOSZA!

Po kilku miesiącach zwlekania i uników Urząd Miasta udostępnił raport z inwentaryzacji przyrodniczej Górek Czechowskich. Wymowa dokumentu jest jasna i zbieżna z niedawnym wyrokiem WSA uchylającym zapisy Studium zezwalające na zabudowę poligonu. Jego autorzy, zespół kilkunastu specjalistów z lubelskich uczelni, na podstawie dwuletnich badań wykazali, że realizacja planów dewelopera, łącznie z budową parku w dolinkach, byłaby niezwykle destruktywna dla przyrody. Proponują, aby znaczną część terenów przeznaczonych przez Radę Miasta pod bloki objąć ochroną w formie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego.

Raport z inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej wąwozów: nr 13 Górki Czechowskie, nr 26 Lipnik, nr 41-53 Zimne Doły wraz z analizą urbanistyczną Lublin, grudzień 2019 r. ecoTerra Tomasz Furtak Pełna treść raportu dostepna na stronach Urzędu Miasta

Poniżej prezentujemy syntetyczne omówienie raportu w odniesieniu do wyników inwentaryzacji Górek oraz kolizji terenów przeznaczonych pod budownictwo z walorami przyrodniczymi

ROŚLINNOŚĆ

• Stwierdzono występowanie około 400 gatunków roślin z zaznaczeniem, że „liczbę gatunków znaną z tego terenu, można określić na przekraczającą 500”. (s.90)
• Odnotowano obecność siedlisk przyrodniczych z Dyrektywy Siedliskowej UE: (Murawy kserotermiczne oraz Świeże łąki użytkowane ekstensywnie)
• 7 gatunków chronionych, 6 zagrożonych, 29 rzadkich
• Na mapie waloryzacji (oceny wartości) botanicznej oceny 3,4, i 5 (w pięciostopniowej skali) nadano dużym fragmentom wysoczyzn, które w uchwalonym 1.07.2019 Studium przeznaczono pod
  zabudowę blokami. (s. 169)

MOTYLE

• Na górkach żyje 62 % wszystkich gatunków motyli wykazanych z obszaru miasta, w tym 1 gatunek chroniony – czerwończyk nieparek, (ujęty w załącznikach Konwencji Berneńskiej i Dyrektywy Siedliskowej) i 5 gatunków z „Czerwonej listy” na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce
• Rzadkie i chronione gatunki obserwowane były m.in. na obrzeżach południowej wysoczyzny od strony Poligonowej i w północnej części wysoczyzny „za Lidlem”
• Część terenów przeznaczonych w Studium pod bloki naukowcy ocenili pod względem motyli na najwyższą notę – 5 (s. 170)
• Za zagrożenie dla motyli autorzy uznają wprowadzenie zabudowy w obrębie strzelnicy i środkowej wysoczyzny po stronie Botanika oraz zamianę suchych dolin w urządzony park z infrastrukturą
  rekreacyjną i oświetleniem. (s. 177-178)

PŁAZY I GADY

grzebiuszka ziemna

• (ochrona ścisła, II Załącznik Konwencji Berneńskiej, IV załącznik Dyrektywy Siedliskowej)
• Badany obszar spełnia optymalne warunki życia tego gatunku. (s. 103)

Jaszczurka zwinka

• (ochrona częściowa, Dyrektywa Siedliskowa, Konwencja Berneńska)
• Obserwowana na 3 spośród 4 wysoczyzn przeznaczonych w Studium pod zabudowę (w tym pn-wsch „za Lidlem”).
• Pod kątem jej występowania spore fragmenty na obrzeżach północnych wysoczyzn zostały przez autorów zwaloryzowane z najwyższą oceną – 5. (mapa s. 171)
• Za zagrożenie uznano zabudowę strzelnicy i wysoczyzn (zwłaszcza środkowej po stronie Botanika)

PTAKI

Stwierdzono 89 gatunków, w tym 54 lęgowe, 5 gatunków z Dyrektywy Ptasiej

Należy podkreślić, że Górki Czechowskie są – w skali miasta – niezwykle istotne dla podtrzymania lokalnej populacji cierniówki, łozówki, piecuszka i pierwiosnka. Najcenniejsze pod względem ornitologicznym obszary przedstawia ryc. 85. Jednak na pozostałej części obszaru na wschód od ul. Bohaterów Września i Poligonowej znajduje się kilka stanowisk lęgowych gąsiorka, słowika szarego, świerszczaka czy jarzębatki, co – wraz z występującą tam niezwykle liczną populacją
cierniówki i łozówki – jest argumentem przemawiającym za objęciem ochroną całości terenu. (s. 172)

Większość stanowisk świerszczaka, łozówki, cierniówki, słowika szarego i gąsiorka występuje na terenach już zdegradowanych, raczej niezbyt cennych z botanicznego punktu widzenia. Mimo wszystko, choć wydaje się to paradoksalne, w pełni zasługują one na ochronę. Należy bowiem
przypuszczać, że fragmentacja siedlisk, która będzie efektem jakichkolwiek planowanych inwestycji (park, zabudowa), wypromuje w stosunkowo krótkim czasie jedynie gatunki, które są spotykane na obszarze całego miasta. (…)Zatem w przypadku awifauny nasuwa się właściwie jeden wniosek:
pozostawić teren Górek Czechowskich (obszar na wschód od ul. Bohaterów Września) w dotychczasowym stanie i objąć ochroną. (s. 181)

CHOMIK EUROPEJSKI

• Ochrona gatunkowa ze wskazaniem do ochrony czynnej, Konwencja Berneńska, Dyrektywa
• Siedliskowa
• Znaleziono 64 nory. Liczne nory na 3 spośród 4 wysoczyzn przeznaczonych w Studium pod zabudowę. Największe zagęszczenie na północno-wschodniej wysoczyźnie („za Lidlem”) mapa s. 111
• Za obszary cenne, bardzo cenne lub najcenniejsze dla populacji chomika uznano w waloryzacji spore fragmenty wysoczyzny przeznaczonych przez Urząd Miasta pod zabudowę, w tym dużą część wysoczyzny pn-wsch. Sąsiednie tereny uznano za „sprzyjające” czyli nadające się do zasiedlenia przez chomika w przypadku zabiegów czynnej ochrony. (s. 172-173)
• Część terenów przeznaczonych pod zabudowę w obowiązującym MPZP wyznaczone są na aktualnym obszarze występowania chomika europejskiego (okolice sklepu Lidl i osiedla Prestge).
• Wprowadzenie tam zabudowy będzie wymagało uzyskania pozwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska zgodnie z art. 56 Ustawy o ochronie przyrody. (s. 183)

INNE ZWIERZĘTA

• 13 gatunków zwierząt rzadkich i chronionych, w tym 7 objętych ochrona gatunkową.
• Na wysoczyźnie północno-wschodniej stwierdzono stanowiska chronionego ślimaka żółtawego.
• Wiele stanowisk rzadkich gatunków z tej grupy, w tym ściśle chronionej modliszki pojawia się również na przewidzianych pod zabudowę terenach po zachodniej stronie głównej doliny (mapa s. 113)
• Pod kątem tych gatunków rozległym terenom przeznaczonym na blokowiska autorzy przyznali najwyższą ocenę – 5 (s. 174)
• Za zagrożenie uznana jest zabudowa strzelnicy i wierzchowin od strony Botanika oraz urządzenie parku z infrastrukturą w suchych dolinach. (s. 184)

OCHRONA OBSZAROWA

Autorzy raportu proponują powołanie na Górkach nowej formy ochrony przyrody – Zespołu Przyrodniczo Krajobrazowego „Górki Czechowskie”. Taka forma była przewidziana również w planach Urzędu Miasta, jednak tylko w obszarach niekolidujących z planami inwestora. Wyniki badań sugerują jednak o wiele szersze granice obszaru – patrz mapa.