Śpiewy nabożne parafii gorajskich CD

Zapraszamy do zapoznanie się z najnowszym wydawnictwem muzycznym Towarzystwa, powstałym w ramach programu Akademia Kolberga

Na płycie wybór pieśni na różne momenty roku liturgicznego, wykonanych w dawnych melodiach, charakterystycznych dla okolic Goraja, dziś już niemal zapomnianych. Te lokalne warianty stanowią świadectwo kultury muzycznej minionych pokoleń mieszkańców Roztocza Gorajskiego.

Płyta CD w symbolicznym nakładzie adresowana jest głownie do odbiorców z regionu. Wkrótce dostępna będzie dla zainteresowanych w ośrodkach kultury i parafiach. A wszystkie nagrania można już odsłuchać na naszym soudncloud

1. Stała nam się nowina miła (kolęda)

2. Mizerna, cicha stajenka licha (kolęda)

3. O duszo wszelka nabożna (wielkopostna)

4. Już Cię żegnam, najmilszy Synu Chrystusie (wielkopostna)

5. Witaj, krynico dobra wszelakiego (pieśń do Najświętszego Serca Pana Jezusa)

6. Matko niebieskiego Pana (pieśń o Najświętszej Maryi Pannie, śpiewana na majówkach)

7. Idźmy, tulmy się, jak dziatki (pieśń o Niepokalanym Sercu Najświętszej Maryi Panny, śpiewana na majówkach)

8. Barbaro święta, perło Jezusowa (pieśń o św. Barbarze, pannie i męczenniczce, żałobna/pogrzebowa)

9. Witaj, Jutrzenko rano powstająca (pieśń o Najświętszej Maryi Pannie Częstochowskiej)

10. Gwiazdo jasności, Panno czystości (pieśń o Najświętszej Maryi Pannie, śpiewana w Adwencie)

11. Z Panny Maryi Bóg narodzony (kolęda)

teksty pieśni: (link)

Wykonanie:

• Janina Pydo (nr 6, 9)
• Małgorzata Makowska, Ewelina Prokopiuk, Kornelia Rudy, Monika Szewczyk, Agnieszka Szokaluk-Gorczyca (nr 1, 2, 4, 5, 7, 8, 10)
• Ewelina Prokopiuk, Agnieszka Szokaluk-Gorczyca (nr 3, 11)

Melodie pieśni zapisane od pani Janiny Pydo z Zastawia.

Wybór i opracowanie repertuaru, przygotowanie wokalne: Agnieszka Szokaluk-Gorczyca

Rejestracja audio: Filip Majerowski (nr 1-5, 7, 8, 10, 11), Agnieszka Szokaluk-Gorczyca (nr 6, 9)

Mastering: Adam Mart

Koncept i koordynacja: Krzysztof Gorczyca

Nagrania zarejestrowano w Zastawiu w czerwcu 2020 i w Chłopkowie w listopadzie 2020 roku.

Wydawca: Towarzystwo dla Natury i Człowieka 2020, l. Głęboka 8a 20-612 Lublin 81/743-71-04 towarzystwo@ekolublin.pl www.ekolublin.pl FB/tdnicz

Projekt jest realizowany we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca w ramach działań Pracowni Muzyki Tradycyjnej

Wykonanie dostępne na warunkach licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Nabożne śpiewy polskiej wsi od kilku pokoleń opierały się na kolejnych wydaniach opracowanych w XIX wieku śpiewników (tzw. Śpiewnik Pelpliński z 1871, śpiewnik ks. Siedleckiego z 1877), kantyczkach, ulotnych drukach i ręcznie powielanych odpisach ze źródeł drukowanych. Zawarty w nich repertuar to ok. tysiąca pieśni we wszelkich intencjach i na wszelkie okazje. W dużej części pochodzą z XVII i XVIII w., choć niektóre mają dużo starszy, średniowieczny rodowód.

Mimo, że repertuar ten był, najogólniej mówiąc, wspólny dla całego kraju, to sposób wykonywania pieśni odróżniał poszczególne okolice, parafie, wioski. Powszechnie znane pieśni w zetknięciu z miejscową świecką kulturą muzyczną, lokalnym stylem śpiewu oraz inwencją śpiewaków i śpiewaczek nabierały unikalnych melodii i brzmienia. Te same pieśni w sąsiedzkich, niedalekich stronach śpiewano nierzadko zupełnie inaczej. Zawarta na płycie apokryficzna kolęda „Stała nam się nowina miła” w promieniu 20 km od Goraja, np. w Chrzanowie czy Kocudzy znana była w co najmniej kilku innych wariantach.

Przez ostatnie dziesięciolecia ta różnorodność i bogactwo form ludowego śpiewu religijnego zostały w znacznym stopniu utracone. Miejscowe warianty pieśni ustąpiły miejsca współczesnym, „ogólnopolskim” melodiom, a stare wersje pamiętają już nieliczni.

Przedstawiamy wybór pieśni na różne momenty roku liturgicznego, wykonanych w dawnych melodiach, charakterystycznych dla okolic Goraja. Mamy w tym zestawie kolędy, pieśni okresu Wielkiego Postu i Adwentu, maryjne oraz pieśni do Najświętszego Serca Jezusowego. Te ostatnie śpiewano dawniej m.in. podczas czerwcowych odpustów w parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gilowie, wydzielonej w 1932 roku z parafii gorajskiej. Wszystkie te warianty pochodzą z pamięci pani Janiny Pydo z Zastawia (ur. 1930), jednej z nielicznych osób pamiętających dawne melodie, a jednocześnie wybitnej śpiewaczki.

Do wykonania tych pieśni zaprosiliśmy dziewczyny pochodzące z najbliższych okolic – spod Turobina, Frampola i Biłgoraja, co jest o tyle istotne, że intencją naszej pracy nad roztoczańskim repertuarem jest nie tylko jego udokumentowanie, ale również przywrócenie lokalnej żywej praktyce. Bo te pieśni są pomyślane nie tyle do słuchania co do wspólnego śpiewania. Każdy reprezentowany w tym materiale gatunek ma swój czas i swoje zadanie, ale wszystkie stanowią okazję do spotkania w śpiewie i wspólnego przeżywania czasu Adwentu, Bożego Narodzenia, Wielkiego Postu.

Płyta zaczyna się i kończy kolędą, tak jak każdy rok zaczyna się i kończy czasem śpiewania kolęd. Oddajemy Państwu to skromne wydawnictwo również w okresie wyczekiwania na Boże Narodzenie tego niełatwego, naznaczonego doświadczeniem epidemii, 2020 roku, z życzeniami zdrowia i pomyślności.

Specjalne podziękowania za pomoc w przeprowadzeniu przygotowań do nagrań kierujemy do Piotrka Zdybla oraz Ochotniczej Straży Pożarnej w Smoryniu.

A specjalnie najspecjalniejsze podziękowania wysyłamy pani Janinie Pydo, bez której cierpliwości, zaangażowania i talentu to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe.

tekst i fotografie Krzysztof Gorczyca

Na fotografiach kapliczki z Chłopkowa i Komodzianki